Ελληνική Οικονομία

Κωδικός μαθήματος
Ε200Ε
Μονάδες ECTS
5
Εξάμηνο
Εξάμηνο Η
Κατηγορία μαθήματος
Κατεύθυνση
Πολιτική Επιστήμη
Διδάσκων καθηγητής

ΣΑΡΑΝΤΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Περιγραφή μαθήματος

Στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη της εξέλιξης της ελληνικής οικονομίας μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο. Εξετάζονται τα διαφορετικά μοντέλα οικονομικής πολιτικής που ακολουθήθηκαν την περίοδο αυτή, η προσπάθεια εκβιομηχάνισης και ο προστατευτισμός που ακολουθήθηκε έως τα τέλη της δεκαετίας του 1970, οι επιπτώσεις από την ένταξή μας στην ΕΟΚ, η μακροοικονομική πολιτική της δεκαετίας του 1980, η αλλαγή στη νομισματική και συναλλαγματική από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο τρόπος μείωσης του πληθωρισμού για να επιτευχθεί η ένταξή μας στην ΟΝΕ, η οικονομική πολιτική στην μετά ΟΝΕ εποχή, οι αιτίες της οικονομικής κρίσης τη δεκαετία του 2010 και η οικονομική πολιτική μετά το 2019.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Σκοπός του μαθήματος είναι να παρέχει στους φοιτητές τη γνώση, και τα απαραίτητα εργαλεία που απαιτούνται προκειμένου:
1. Να έχουν μία συνολική, διαχρονική εικόνα της ελληνικής οικονομίας.
2. Να κατανοήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την ελληνική οικονομία.
3. Να κατανοήσουν και να αξιολογήσουν τα διάφορα μοντέλα οικονομικής πολιτικής που έχουν εφαρμοστεί.
4. Να έχουν εξοικειωθεί με την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών και τη συνολική εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο από το 1950 έως και σήμερα.
5. Να ενδυναμώσουν τη γνώση τους σχετικά με τη διαρκή εξέλιξη των κλάδων που αποτελούν την οικονομία της χώρας, με τα χαρακτηριστικά, τις αδυναμίες και τις προοπτικές τους.
6. Να έχουν τη δυνατότητα να αξιολογούν το αναπτυξιακό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας που οδήγησε στην πρόσφατη οικονομική κρίση.
7. Να γνωρίσουν το πλαίσιο δράσης της Ελληνικής Οικονομίας σε σχέση με την Ε.Ε.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Το μάθημα παρέχει το απαιτούμενο θεωρητικό υπόβαθρο στον τομέα της εξέλιξης της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας μέσω αυτού τις γνώσεις που απαιτούνται για την ανάλυση των εξελίξεων που ενδέχεται να συμβούν στο μέλλον. Με το πέρας των μαθημάτων οι φοιτητές θα αποκτήσουν γνώσεις που θα τους επιτρέψουν να
αναλύουν τις συνθήκες και τους παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας, καθώς και να εφαρμόζουν θεωρητικά και πρακτικά εργαλεία για τη διαμόρφωση πολιτικών αντιμετώπισης των μελλοντικών οικονομικών προκλήσεων.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Η ελληνική οικονομία έχει βιώσει σημαντικές εξελίξεις τα τελευταία πενήντα χρόνια. Κατά τη δεκαετία του '50, η χώρα βίωσε μία περίοδο ταχείας ανάπτυξης, με την οικονομία της να επικεντρώνεται στον τομέα της βιομηχανίας και της γεωργίας, ενώ στην δεκαετία του ’60 παρατηρείται σημαντική επέκταση του δημόσιου τομέα και ανάπτυξη του εμπορίου. Ωστόσο, η χώρα αντιμετώπισε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '70, προκαλώντας έτσι την υιοθέτηση προγραμμάτων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1981 σηματοδότησε την ένταξη σε μια νέα φάση, με τη χώρα να επωφελείται από τα διαρθρωτικά ταμεία και να εμβαθύνει τις οικονομικές της σχέσεις με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Ακολούθησε η ένταξη στο ευρώ και παρά τις προκλήσεις της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 2010, η Ελλάδα σήμερα επιδεικνύει σημάδια ανάκαμψης, υιοθετώντας μέτρα διαρθρωτικής μεταρρύθμισης και εστιάζοντας στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Κατά την περίοδο αυτή η Ελλάδα έχει υιοθετήσει διάφορα μοντέλα οικονομικής πολιτικής ανταποκρινόμενη σε διάφορες εθνικές, διεθνείς και οικονομικές συνθήκες.
Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 ενότητες.

Τίτλος ενότητας

Βιβλιογραφία

Σύνδεσμος

παρουσίασης

1. Περιεχόμενο, σκοπός, μαθησιακά αποτελέσματα και αξιολόγηση στο μάθημα Ελληνική Οικονομία.

Ιστορική αναδρομή των φάσεων της Ελληνικής Οικονομίας από το 1950 έως σήμερα που υπήρξαν καθοριστικοί    σταθμοί    στην

διαμόρφωση και εξέλιξη της.

Οι    βιβλιογραφία

είναι   από   τα

εγχειρίδια                             του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

2. Επισκόπηση των βασικών πολιτικώνκαι οικονομικών επιδράσεων στη χώρα.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη

βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

3.     Οικονομικό Σύστημα και Δομές της Ελληνικής Οικονομίας.

Κατανόηση     των     διαφορετικών οικονομικών μοντέλων.

Ανάλυση         της         συγκριτικής οικονομικής ανάπτυξης.

Συζήτηση για τους κύριους τομείς

- βιομηχανία, γεωργία, υπηρεσίες Ανάλυση της εξάρτησης από την εξωτερική     ζήτηση και       τις εξαγωγές.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

4.     Μικροοικονομική                             και Μακροοικονομική Πολιτική

Ανάλυση       των       δυνάμεων       της προσφοράς και της ζήτησης.

Πολιτικές για την αγορά εργασίας και την ανταγωνιστικότητα

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη

βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

5. Νομισματική πολιτική και διαχείριση της πληθωρικής πίεσης.

Δημοσιονομική      σταθερότητα      και αειφορία.

Οι    βιβλιογραφία

είναι   από   τα

εγχειρίδια                             του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη

βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

6.   Μεταπολεμική                   Παραγωγική Ανασυγκρότηση

Οικονομική ανασυγκρότηση μετά τον εμφύλιο.

Οικονομική πολιτική της περιόδου 1950-1973.

Η               προσπάθεια               ταχείας εκβιομηχάνισης.

Τα μοντέλα οικονομικής πολιτικής που             ακολουθήθηκαν             την συγκεκριμένη περίοδο.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

7.     Η Οικονομία της Μεταπολίτευσης Ανάλυση       της        περιόδου       του στασιμοπληθωρισμού 1973-1992.

Η ένταξη στην ΕΟΚ και οι επιπτώσεις αυτής στην ελληνική οικονομία.

Ανάλυση της μακροοικονομικής πολιτικής και των μεταρρυθμίσεων που ακολουθήθηκαν.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

8.     Δεκαετία του '90 και η ένταξη στο Ευρώ

Η αλλαγέςστα οικονομικά μοντέλα και  τις  οικονομικές  πολιτικές  στις αρχές της δεκαετίας του ’90. 

Ο τρόπος ελέγχου του πληθωρισμού και η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη   συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

9. Η ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων (πρόγραμμα σύγκλησης 1994-2000) προκειμένου να επιτευχθεί η σύγκλιση με τα κριτήρια του Μάαστριχτ.

Οι οικονομικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν για την ένταξη στην ΟΝΕ.

Οι    βιβλιογραφία

είναι   από   τα

εγχειρίδια                             του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

10. Σύγχρονη Ελληνική Οικονομία

Το γενικόπλαίσιο και οι κυριότεροι οικονομικοί δείκτες μετά το 2000.

Απελευθέρωση      χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Οι    βιβλιογραφία

είναι   από   τα

εγχειρίδια                             του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη

βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

11. Η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική στο πλαίσιο της ζώνης του ευρώ.

Αποτελεσματικότητα                     στης οικονομικής πολιτικής στην επίτευξη των μακροοικονομικών στόχων.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη

βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

12. Η Οικονομική Κρίση

Οικονομική κρίση και θεωρίες.

Η διεθνής κρίση ως καταλύτης εθνικών εξελίξεων.

Το χρονικό των εξελίξεων της ελληνικής οικονομίας μετά την οικονομική κρίση.

Οι    βιβλιογραφία

είναι   από   τα

εγχειρίδια                             του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

13. Ανάλυση των μνημονίων καθώς και των επιπτώσεων τους στην ελληνική οικονομία..

Τα αίτια της κρίσης της ελληνικής οικονομίας και οι πολιτικές αντιμετώπισης της.

Οι οικονομικές πολιτικές κατά την περίοδο της κρίσης.

Η ελληνική οικονομία και το μοντέλο της οικονομικής πολιτικής μετά την έξοδο από τα μνημόνια.

Οι βιβλιογραφία είναι από τα

εγχειρίδια του μαθήματος. Επίσης θα γίνει χρήση και διάφορων άρθρων όπως

παρουσιάζονται στη συνιστώμενη βιβλιογραφία.

Οι παρουσιάσεις κάθε μαθήματος θα αναρτώνται στο eclass

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Το μάθημα γίνεται πρόσωπο με πρόσωπο.

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Γίνεται εκτεταμένη χρήση ΤΠΕ. Χρήση Powerpoint.

Προβολή video. Επικοινωνία μέσω e-mail.

Χρήση της πλατφόρμας e-class.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δραστηριότητα

Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου

Διαλέξεις

13 Εβδ. x 3 ώρες = 39 ώρες

Ατομική Έκθεση - Εργασία

3 Εβδ. x 3 ώρες x 1,5 = 13,5

ώρες+ 3 ώρες = 16,5 ώρες

Προφορικήπαρουσίαση

1 ώρα παρουσίασης + 3 ώρες

προετοιμασίας= 4 ώρες

Τελικές εξετάσεις

13 Εβδ x 3 ώρεςx 1,5 = 58,5 ώρες

Σύνολο Μαθήματος

118 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 

Ο τελικός βαθμός κάθε φοιτητή βασίζεται σε τρία κριτήρια:

Κριτήριο #1: Συμμετοχή στο μάθημα και στις ασκήσεις του μαθήματος (10%)

Κριτήριο #2: Ατομική Εργασία ανασκόπησης της βιβλιογραφίας (υποχρεωτικά) (30%)

Κριτήριο #3: Τελικές γραπτές εξετάσεις (60%)

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή εξέταση του μαθήματος είναι η απόδοση του φοιτητή σε κάθε κατηγορία των κριτηρίων βαθμολόγησης (δηλ. παρακολούθηση, εργασία και τελικές εξετάσεις) να καλύπτει τουλάχιστον τη βάση.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ως εγχειρίδια του μαθήματος προτείνονται τα ακόλουθα:

  • Αλογοσκούφης, Γ. (2021). Ιστορικοί Κύκλοι της Ελληνικής Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
  • Πατρώνης, Β. (2018). Εισαγωγή στην Ελληνική Οικονομία. Από τη Μεταπολεμική ανάπτυξη στην Κρίση Χρέους και στα Μνημόνια. Αθήνα: Εκδόσεις Ηρόδοτος.

Επιπροσθέτως, θα δοθούν σημειώσεις και βοηθητικό υλικό σε ψηφιακή μορφή στους φοιτητές. Διάφορες μελέτες αλλά και συμπληρωματικά υλικό που δύναται να χρησιμοποιηθεί για την καλύτερη κατανόηση όπως:

 

  • Ardagna, S., & Caselli, F. (2014). The Political Economy of the Greek Debt Crisis: A Tale of Two Bailouts. American Economic Journal: Macroeconomics, 6(4), 291–323
  • Balaam D. W. and M. Veseth (6th ed.). 2013, Introduction to International Political Economy, Pearson International Edition.
  • Blyth, M. (2013). Austerity: The History of a Dangerous Idea. Oxford University Press, Oxford.
  • Constantinidis, S. (2000). Greece in Modern Times: An Annotated Bibliography of Works Published in English in Twenty-Two Academic Disciplines During the Twentieth Century. Scarecrow Press.
  • Kalyvas, S. (2015). Modern Greece, what everyone needs to know. Oxford University Press, Oxford.
  • Klapsis, A. (2013). Greece’s horizons: reflecting on the country’s assets and capabilities, Southeast European and Black Sea Studies, 13:4, 603-605
  • Lapavitsas, C. (2019). Political Economy of the Greek Crisis. Review of Radical Political Economics, 51(1), 31-51
  • Manolopoulos, J. (2011). Greece's 'Odious' Debt: The Looting of the Hellenic Republic by the Euro, the Political Elite and the Investment Community. Anthem Press.
  • Pelagidis, T. and Mitsopoulos, M. (2014). Greece: From exit to recovery? Brookings Institution Press.
  • Ravenhill J. (2011). Global Political Economy. (3nd ed.), Oxford University Press, Oxford

Βιβλιογραφία στα ελληνικά:

  • Αργείτης, Γ. (2005). Οικονομικές Αλλαγές και Κοινωνικές Αντιθέσεις στην Ελλάδα. (Επιμέλεια). Αθήνα: Εκδόσεις Τυπωθήτω – Δαρδανός.
  • ΔιαΝΕΟσις (2016). Ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο για την ελληνική οικονομία και η μετάβαση σε αυτό. ΔιαΝΕΟσις. 
  • Ιορδάνογλου, Χ. (2020). Η ελληνική οικονομία με΄τα το 1950. Τόμος Α’: Περίοδος 1950-1973, Ανάπτυξη, νομισματική σταθερότητα και κρατικός παρεμβατισμός. Αθήνα: Τράπεζα της Ελλάδας.
  • Καζάκος, Π. (2001). Ανάμεσα σε κράτος και αγορά: οικονομία και οικονομική πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα 1944-2000. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
  • Κόλλιας, Χ., Ναξάκης, Χ. και Χλέτσος, Μ. (2006). Σύγχρονες Προσεγγίσεις της Ελληνικής Οικονομίας. (Επιμέλεια). Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. 
  • Κόντης Α. και Τσαρδανίδης Χ. (επιμ.), 2012, Διεθνής Πολιτική Οικονομία, Παπαζήσης, Αθήνα. 
  • Κωστής, Κ. (2019). Ο πλούτος της Ελλάδας: Η Ελληνική οικονομία από τους Βαλκανικούς Πολέμους μέχρι σήμερα. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
  • Λιαργκόβας, Π. (2010). Σύγχρονα θέματα της Ελληνικής και Διεθνούς Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Σταμούλης. 
  • Πελαγίδης, Θ. και Μητσόπουλος, Μ. (2010). Η στιγμή της στροφής για την ελληνική οικονομία. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
  • Φραγκιάδης, Α. (2007). Ελληνική οικονομία: 19ος-20ος αιώνας – Από τπν αγώνα της ανεξαρτησίας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης. Αθήνα: Εκδόσεις Νεφέλη.
  • Χιόνης, Δ. και Κορρές Γ. (2003). Ελληνική Οικονομία. Αθήνα: Εκδόσεις Σταμούλης.
  • Acemoglu, D., Laibson, D. and List, J. (2015), Μακροοικονομική. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική. 
  • Blanchard, O. (2021). Μακροοικονομική. 8η Έκδοση. Αθήνα: Εκδόσεις Επίκεντρο.
  • Cohn Th., (2009). Διεθνής Πολιτική Οικονομία, Gutenberg, Αθήνα.
  • De Grauwe, P. (2008). Τα Οικονομικά της Νομισματικής Ένωσης. 6η Διεθνής Έκδοση. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
  • Mankiw, G. (2012). Αρχές της Οικονομικής. Β’ Τόμος. Αθήνα: Εκδόσεις Τυπωθήτω – Δάρδανός.
  • McKinsey (2011). Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά: Προσδιορίζοντας το νέο μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας. McKinsey & Company, Athens office.
URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ)

https://eclass.uop.gr/modules/auth/opencourses.php?fc=268